Tổng quan về chương trình đề cử tỉnh bang

Đất nước Canada vận hành theo mô hình hệ thống các nhà nước, nhà nước liên bang, nhà nước tỉnh bang, nhà nước thành phố, và thị trấn. Quan hệ giữ liên bang và tỉnh bang, hay các cấp nhà nước khác được quy định rỏ ràng.
Ví dụ Canada không có Bộ Giáo Dục. Việc giáo dục là thuộc trách nhiệm của tỉnh bang. Mỗi tỉnh bang có chương trình đào tạo riêng, và liên bang không can thiệp vào. Mỗi tỉnh bang có luật lệ riệng trong một số lĩnh vực.
Luật liên bang là luật chung của cả nước Canada. Trong khi luật của tỉnh bang chỉ có giá trị trong tỉnh đó. Luật lệ của liên bang và tỉnh bang điều phải tuân thủ cái luật lớn nhất đó là Hiến Pháp Canada. Luật liên bang và tỉnh bang không được trái ngược nhau, thật ra là bổ sung cho nhau.
Giờ bàn về luật định cư. Chỉ có cấp liên bang mới quyền cấp tư cách định cư cho một người ngoại quốc. Liên bang có chương trình định cư của mình. Ví dụ Express Entry, Start up, Rural and Norther Immigration, v.v. Trong chương trình của liên bang có dành cho mỗi tỉnh một chỉ tiêu riêng để làm chương trình đề cử riêng. Ví dụ tỉnh Saskatchewan được liên bang cấp cho mỗi năm chỉ tiêu là 15 ngàn người nhập cư. Tương đương vào khoảng 5,000 hồ sơ đề cử tỉnh bang hằng năm.
Mỗi tỉnh bang, có chương trình định cư riêng và tiêu chí chọn người nhập cư khác nhau. Liên bang không có quyền can thiệp và tiêu chí này. Các tỉnh muốn làm gì làm. Nói muốn làm gì làm, không có nghĩa là tỉnh bang muốn cho ai định cư thì cho vì liên bang mới là người quyết định cuối cùng.
Ví dụ. Một ngày đẹp trời nào đó, tỉnh SK ra một chính sách ai họ Hồ thì nhận được đề cử tỉnh bang . Nếu SK ra chính sách này, thì chắc chắn Liên Bang không can thiệp. Thế là 5,000 đề cử tỉnh bang dành cho những người họ Hồ ở VN và ở Tàu khì khì. Nhiệm vụ của Liên Bang là kiểm tra các ứng viên có thật sự là họ Hồ hay không? hay là mọi người thay tên đổi họ. Liên bang kiểm tra bằng cách nào, ví dụ kiểm tra xem Bố của người họ Hồ, có phải là họ Hồ, hay là họ Nguyễn khì khì.
Với chương trình đề cử tỉnh bang, thì tỉnh bang không bị ràng buộc bởi luật lệ của liên bang. Ví dụ, với các chương trình định cư theo con đường tay nghề (kinh tế), ở liên bang điều đòi hỏi biết tiếng Anh. Nhưng một số tỉnh bang không tiêu chí này có thể không cần. Ví dụ ở tỉnh Saskatchewan để có đề cử tỉnh bang, trong một số trường hợp bạn không cần thiết phải thi IELTS.
Thế câu hỏi đặc ra là, ai sẽ đưa ra luật lệ của tỉnh bang. Câu trả lời "hội đồng nhân dân". Ở SK đó là các Members of the legislative assembly (MLAs). SK có 61 MLAs, đại diện cho 61 khu vực dân sư cả tỉnh. Tương tự như các Hạ nghị viện (MA) cá MLA được bầu từ người dân địa phương. Các MLA vốn thuộc những đảng phái trong tỉnh. Các đảng hoạt động trong một tỉnh có thể chi nhánh con của một Đảng ở cấp liên bang, hoặc là một đảng phái riêng. Ở Saskatchewan, đảng đang cầm quyền là Saskatchewan Party. Đảng này có xu hướng về Conservative nhưng thật sự không phải chi nhánh Conservative ở tỉnh Saskatchewan. Vì MLA vốn lấy muốn lòng dân chúng, nếu bạn xin đề cử tỉnh bang có khó khăn thì các MLA chính là người các bạn rỏ cửa . Văn phòng MLA thì có trên mạng, rất minh bạch rỏ ràng. Các MLA luôn sẳn lòng giúp bạn, quan trọng là bạn phải tạo cho họ cơ hội để giúp bạn .
Một số bạn đi qua Canada theo diện work permit, vốn do liên bang cấp. Nếu ngay từ đầu các bạn đã không có đề cử tỉnh bang. Khi xin định cư, các bạn phải xin đề cử tỉnh bang từ đầu. Và tỉnh bang có những luật lệ riêng. Vì thế rất sai lầm cho rằng, liên bang đã cấp work permit thì thế nào cũng có để cử tỉnh bang. Ngược lại, khi bạn đã có đề cử tỉnh bang trước khi có work permit thì PR chắc chắn là sẽ đạt trừ khi bạn làm giả hồ sơ và bị tố cáo .
Việc đề cử tỉnh bang là do luật lệ của tỉnh bang đưa ra. Các MLA có quyền thay đổi luật lệ này nếu họ muốn. Tất nhiên phải thông qua bỏ phiếu . Ở đây mình muốn nói rằng vài trò của MLA là rất quan trọng. Nếu hồ sơ bạn mạnh thì chả có gì phải lo. Nhưng với hồ sơ yếu thì bạn xin xỏ với các MLA để họ giúp mình khì khì. Với trình độ tiếng Anh kém, bạn nói chuyện với các MLA hỏng hiểu thì sao mà xin với xỏ, chưa kể phải có network và biết cách giải thích . Một số công ty vấn, cũng rỏ cửa các MLA để xin xỏ cho khách hàng của mình. Nhưng nếu có quá nhiều khách hàng, thì liệu rằng việc xin xỏ này còn hiểu quả? Các MLA giúp cho một công ty vấn nào đó nhiều, thì coi chừng bị lọt vô cái tội "giúp đỡ lấy tiền" hì hì. Với những công ty vấn đã có một dấu hiệu lừa đảo thì đố thằng MLA nào chịu giúp cho.